1. METRYCZKA
Rok akademicki
2025/2026
Wydział
Nauk o Zdrowiu
Kierunek studiów
Zdrowie Publiczne
Dyscyplina wiodąca
Nauki o zdrowiu
Profil studiów
ogólnoakademicki
Poziom kształcenia
II stopnia
Forma studiów
niestacjonarne
Typ modułu/przedmiotu
obowiązkowy
Forma weryfikacji efektów uczenia się
egzamin
Jednostka/jednostki prowadząca/e
Zakład Profilaktyki i Zagrożeń Środowiskowych, Alergologii i Immunologii
Kod jednostki
NZC
Kierownik jednostki/kierownicy jednostek
Prof. dr hab. n. med. Bolesław Samoliński
Koordynator przedmiotu
Dr hab. n med. i n o zdr. Barbara Piekarska
Osoba odpowiedzialna za sylabus
Dr hab. n med. i n o zdr. Barbara Piekarska e-mail: barbara.piekarska@wum.edu.pl
Prowadzący zajęcia
Dr hab. n med. i n o zdr. Barbara Piekarska e-mail: barbara.piekarska@wum.edu.pl
2. INFORMACJE PODSTAWOWE
Rok studiów
I rok
Semestr studiów
II semestr
Suma godzin
75
Liczba punktów ECTS
3
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim
Samodzielna praca studenta
3. CELE KSZTAŁCENIA
1.
Nauczenie studentów holistycznego podejścia do poszukiwania przyczyn choroby w tym oddziaływania środowiska życia.
2.
Znajomość czynników środowiskowych jak i industrializacji rzutujące na zachorowalność społeczeństwa, negatywnie spływających na zdrowie.
3.
Nabycie umiejętności przez studentów do samodzielnego wyszukiwania najważniejszych informacji o wpływie zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych na zdrowie człowieka przy uwzględnieniu różnych środowisk narażenia.
4.
Przygotowanie studentów do przeprowadzenia analiz oceny ryzyka zdrowotnego ekspozycji na czynniki środowiskowe.
4. EFEKTY UCZENIA SIĘ
Efekty kształcenia - wiedza
ZP2.W.01 - Posiada pogłębioną wiedzę z obszaru zagrożenia zdrowia ludności związanych z czynnikami ryzyka – behawioralnymi, metabolicznymi i środowiskowymi. ZP2.W.17 - Zna przykłady środowiskowych programów profilaktycznych oraz możliwości ich aplikacji.
Efekty kształcenia - umiejętności
ZP2.U.03 - Obserwuje i wyjaśnia zjawiska w zakresie zdrowia populacji z uwzględnieniem wzajemnych relacji między zdrowiem a czynnikami środowiskowymi i społeczno-ekonomicznymi. ZP2.U.11 - Skutecznie rozpoznaje środowiskowe uwarunkowania zdrowia człowieka i wzajemne relacje pomiędzy nimi.
Efekty kształcenia - kompetencje
ZP2.K.03 - Buduje relację partnerską jako podstawę interwencji środowiskowej oraz pracy edukacyjnej.<br> ZP2.K.05 - Potrafi współpracować z agencjami rządowymi, samorządowymi i organizacjami pożytku publicznego.
Zakres tematyczny
Czynniki chemiczne, biologiczne, fizyczne oraz te związane z organizacją życia społecznego i środowiskiem pracy, które wpływają na zdrowie człowieka. W szczególności:
1. Woda i żywność: badanie jakości spożywanych produktów i wody w celu zapobiegania zatruciom i chorobom zakaźnym.
2. Powietrze: Ocena i redukcja zanieczyszczeń powietrza, które mogą wywoływać choroby układu oddechowego.
3. Środowisko pracy: ocena warunków pracy, ergonomii, narażenia na substancje chemiczne i czynniki fizyczne, które mogą wpływać na zdrowie pracowników.
4. Warunki mieszkaniowe i społeczne: badanie wpływu czynników środowiskowych w miejscu zamieszkania, takich jak wilgotność, dostęp do zieleni, czy integracja społeczna, na zdrowie i samopoczucie.
5. Działania zapobiegawcze i edukacja: działania z zakresu oceny i eliminacji zagrożeń środowiskowych, a także edukacja społeczeństwa na temat czynników środowiskowych wpływających na zdrowie.
1. Woda i żywność: badanie jakości spożywanych produktów i wody w celu zapobiegania zatruciom i chorobom zakaźnym.
2. Powietrze: Ocena i redukcja zanieczyszczeń powietrza, które mogą wywoływać choroby układu oddechowego.
3. Środowisko pracy: ocena warunków pracy, ergonomii, narażenia na substancje chemiczne i czynniki fizyczne, które mogą wpływać na zdrowie pracowników.
4. Warunki mieszkaniowe i społeczne: badanie wpływu czynników środowiskowych w miejscu zamieszkania, takich jak wilgotność, dostęp do zieleni, czy integracja społeczna, na zdrowie i samopoczucie.
5. Działania zapobiegawcze i edukacja: działania z zakresu oceny i eliminacji zagrożeń środowiskowych, a także edukacja społeczeństwa na temat czynników środowiskowych wpływających na zdrowie.
5. Zajęcia
Zajęcia 11-20
Zajęcia 11.
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Zaburzenia zdrowia i choroby związane z zanieczyszczeniem środowiska, populacje wrażliwe, biomonitoring i
sposoby oceny stanu zdrowia.
ZP2.U.03; ZP2.K.05
sposoby oceny stanu zdrowia.
ZP2.U.03; ZP2.K.05
Zajęcia 12.
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Zagrożenia zdrowotne związane z żywnością (Pozostałości pestycydów i leków w żywności, czynniki biologiczne występujące w żywności. Naturalne substancje anty-odżywcze i toksyczne w żywności).
ZP2.U.03; ZP2.K.05
ZP2.U.03; ZP2.K.05
Zajęcia 13.
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Zagrożenia związane z zabawkami i kosmetykami (znaczenie odpowiednich opakowań do żywności w bezpieczeństwie zdrowotnym konsumentów).
ZP2.U.03; ZP2.K.05; ZP2.U.11
ZP2.U.03; ZP2.K.05; ZP2.U.11
Zajęcia 14.
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Metody oceny narażenia człowieka na czynniki szkodliwe.
ZP2.U.03; ZP2.K.05; ZP2.U.11
ZP2.U.03; ZP2.K.05; ZP2.U.11
Zajęcia 15.
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Problemy środowiskowe (środowiskowe zagrożenia zdrowia) – sztuka dialogu.
ZP2.U.03; ZP2.K.03; ZP2.K.05
ZP2.U.03; ZP2.K.03; ZP2.K.05
Zajęcia 16.
Zajęcia 17.
Zajęcia 18.
Zajęcia 19.
Zajęcia 20.
Zajęcia 21-30
Zajęcia 21.
Zajęcia 22.
Zajęcia 23.
Zajęcia 24.
Zajęcia 25.
Zajęcia 26.
Zajęcia 27.
Zajęcia 28.
Zajęcia 29.
Zajęcia 30.
6. LITERATURA
Obowiązkowa
1. Pawlas K., Gać P. Pawlas N. Zdrowie Środowiskowe z elementami medycyny środowiskowej. Wydawnictwo PZWL Warszawa 2014 rok
2. Webb P., Bain Ch., Page A., 2021. Epidemiologia. Podręcznik dla studentów i praktyków. Wydawnictwo Naukowe Scholar. Warszawa 2021
3. Śliż D., Mamcarz A. (red) – Medycyna stylu życia. PZWL Wydawnictwo Lekarskie
4. Jędrychowski W., Epidemiologia w medycynie klinicznej i zdrowiu publicznym, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.
5. Śliż D., Mamcarz A. (red) – Medycyna stylu życia. PZWL Wydawnictwo Lekarskie.. Warszawa 2018
6. Gujski M., Rostkowski T. Zarządzanie zdrowiem w miejscu pracy. Wydawnictwo PZWL 2021. Warszawa
2. Webb P., Bain Ch., Page A., 2021. Epidemiologia. Podręcznik dla studentów i praktyków. Wydawnictwo Naukowe Scholar. Warszawa 2021
3. Śliż D., Mamcarz A. (red) – Medycyna stylu życia. PZWL Wydawnictwo Lekarskie
4. Jędrychowski W., Epidemiologia w medycynie klinicznej i zdrowiu publicznym, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.
5. Śliż D., Mamcarz A. (red) – Medycyna stylu życia. PZWL Wydawnictwo Lekarskie.. Warszawa 2018
6. Gujski M., Rostkowski T. Zarządzanie zdrowiem w miejscu pracy. Wydawnictwo PZWL 2021. Warszawa
Uzupełniająca
1. Pawlas K., Konopka T. (red. naukowa). Stomatologia społeczna. Wydawnictwo lekarskie PZWL. Warszawa 2021.
2. Cipora Elżbieta. Epidemiological knowledge as a scientific value in assessment of health status of an individual and population. Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(8):1792-1807.
3. Merrill, Ray M. (2008). Epidemiologia środowiskowa: zasady i metody. Sudbury, Mass .: Jones and Bartlett Publishers. s. 8–9. ISBN 9780763741525.
4. Siemiński M.– Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Wydawnictwo naukowe PWN Warszawa. 2007
5. Siemiński M., Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Inne wyzwania, PWN Warszawa 2007
6. Adamek R., Adamek AM., Orłowski J. 2006. Wykorzystanie systemu informacji przestrzennej – GIS w epidemiologii środowiskowej. Nowiny Lekarskie 2006, 75, 2, 204–207
7. Krupanek J., Długosz J., Korcz M., Krzyżak J: Rola informacji w zarządzaniu środowiskiem i zdrowiem. W Środowisko a zdrowie. Polityka, zarządzanie, komunikowanie pod red. Janikowski R. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
8. Gładczuk J., Kleszczewska E. Choroby cywilizacyjne – działania profilaktyczne i interwencyjne. Hygeia Public Health 2021, 56(1): 14-23
9. Kowalska M., Skrzypek M. Środowiskowe obciążenie chorobami (EBD) i możliwości wykorzystania koncepcji dla szacowania skutków zdrowotnych w związku z narażeniem na drobny pył zawarty w powietrzu atmosferycznym. Hygeia Public Health 2014, 49(1): 33-38
10. Adamek R., Adamek AM, Orłowski J. Wykorzystanie systemu informacji przestrzennej – GIS w epidemiologii środowiskowej. Nowiny Lekarskie 2006, 75, 2, 204–207
11. Kolarzyk E. Choroby środowiskowe – problemy dydaktyczne i diagnostyczne. Probl Hig Epidemiol 2008, 89(2): 188-194
12. Konieczny J., Bezpieczeństwo zdrowia publicznego w zagrożeniach środowiskowych. Studium metodologiczno-edukacyjne w perspektywie zrównoważonego rozwoju, Poznań 2016.
13. Konieczny J., Nadzwyczajne zagrożenia środowiska. Leksykon administracji bezpieczeństwa, Poznań 2009.
14. Zieliński A. Człowiek i jego środowisko z perspektywy epidemiologa. Przegl Epidemiol 2011<br > 65: 393 – 399
2. Cipora Elżbieta. Epidemiological knowledge as a scientific value in assessment of health status of an individual and population. Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(8):1792-1807.
3. Merrill, Ray M. (2008). Epidemiologia środowiskowa: zasady i metody. Sudbury, Mass .: Jones and Bartlett Publishers. s. 8–9. ISBN 9780763741525.
4. Siemiński M.– Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Wydawnictwo naukowe PWN Warszawa. 2007
5. Siemiński M., Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Inne wyzwania, PWN Warszawa 2007
6. Adamek R., Adamek AM., Orłowski J. 2006. Wykorzystanie systemu informacji przestrzennej – GIS w epidemiologii środowiskowej. Nowiny Lekarskie 2006, 75, 2, 204–207
7. Krupanek J., Długosz J., Korcz M., Krzyżak J: Rola informacji w zarządzaniu środowiskiem i zdrowiem. W Środowisko a zdrowie. Polityka, zarządzanie, komunikowanie pod red. Janikowski R. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
8. Gładczuk J., Kleszczewska E. Choroby cywilizacyjne – działania profilaktyczne i interwencyjne. Hygeia Public Health 2021, 56(1): 14-23
9. Kowalska M., Skrzypek M. Środowiskowe obciążenie chorobami (EBD) i możliwości wykorzystania koncepcji dla szacowania skutków zdrowotnych w związku z narażeniem na drobny pył zawarty w powietrzu atmosferycznym. Hygeia Public Health 2014, 49(1): 33-38
10. Adamek R., Adamek AM, Orłowski J. Wykorzystanie systemu informacji przestrzennej – GIS w epidemiologii środowiskowej. Nowiny Lekarskie 2006, 75, 2, 204–207
11. Kolarzyk E. Choroby środowiskowe – problemy dydaktyczne i diagnostyczne. Probl Hig Epidemiol 2008, 89(2): 188-194
12. Konieczny J., Bezpieczeństwo zdrowia publicznego w zagrożeniach środowiskowych. Studium metodologiczno-edukacyjne w perspektywie zrównoważonego rozwoju, Poznań 2016.
13. Konieczny J., Nadzwyczajne zagrożenia środowiska. Leksykon administracji bezpieczeństwa, Poznań 2009.
14. Zieliński A. Człowiek i jego środowisko z perspektywy epidemiologa. Przegl Epidemiol 2011<br > 65: 393 – 399
7. SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW UCZENIA SIĘ
Sposób 1
Symbol przedmiotowego efektu uczenia się
ZP2_W01; ZP2_W02; ZP2_W13; ZP2_W17; ZP2_U03; ZP2_U17
Sposoby weryfikacji efektu uczenia się
Obecność na zajęciach
Kryterium zaliczenia
uzyskanie minimum 90% obecności na zajęciach
Sposób 2
Symbol przedmiotowego efektu uczenia się
ZP2_W01; ZP2_W02; ZP2_W13; ZP2_W17; ZP2_U03; ZP2_U17; EZP2_K01; ZP2_K02; ZP2_K10
Sposoby weryfikacji efektu uczenia się
Egzamin - test 60 pytań (pytania zamknięte), jednokrotnego wyboru.
Kryterium zaliczenia
uzyskanie minimum 60% ogólnej liczby punktów całego egzaminu.
Sposób 3
Sposób 4
Sposób 5
8. INFORMACJE DODATKOWE
(informacje istotne z punktu widzenia nauczyciele niezawarte w pozostałej części sylabusa, np. czy przedmiot jest powiązany z badaniami naukowymi, szczegółowy opis egzaminu, informacje o kole naukowym)
Data aktualizacji treści