Współczesne wyzwania zdrowia publicznego

1. METRYCZKA
Rok akademicki
2025/2026
Wydział
Nauk o Zdrowiu
Kierunek studiów
Zdrowie Publiczne
Dyscyplina wiodąca
Nauki o zdrowiu
Profil studiów
ogólnoakademicki
Poziom kształcenia
II stopnia
Forma studiów
stacjonarne
Typ modułu/przedmiotu
obowiązkowy
Forma weryfikacji efektów uczenia się
egzamin
Jednostka/jednostki prowadząca/e
Zakład Zdrowia Publicznego
Kod jednostki
NZB
Kierownik jednostki/kierownicy jednostek
Prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Mariusz Gujski
Koordynator przedmiotu
dr hab. n. med. i o zdr. Grzegorz Juszczyk
Osoba odpowiedzialna za sylabus
dr hab. n. med. i o zdr. Grzegorz Juszczyk
Prowadzący zajęcia
Dr hab. Grzegorz Juszczyk
Prof. Roman Danielewicz
Dr Krzysztof Samoliński
2. INFORMACJE PODSTAWOWE
Rok studiów
I rok
Semestr studiów
całoroczny
Suma godzin
150
Liczba punktów ECTS
6
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim
wykład
Liczba godzin - wykład (W)
10
Kalkulacja punktów ECTS
0,40
seminarium
Liczba godzin - seminarium (S)
50
Kalkulacja punktów ECTS
2,00
ćwiczenia
ECTS e-learning
ECTS zajęcia praktyczne
ECTS praktyka zawodowa
Samodzielna praca studenta
ECTS Przygotowanie do zajęć
ECTS Przygotowanie dokumentacji
Liczba godzin - Przygotowanie do zajęć i zaliczeń
90
Kalkulacja punktów ECTS
3,60
Kształcenie bez nauczyciela
3. CELE KSZTAŁCENIA
1.
Zapoznanie studentów z aktualnymi zakresami funkcji zdrowia publicznego i mechanizmami ich realizacji w warunkach polskich i międzynarodowych oraz omówienie głównych elementów systemów zdrowia publicznego i systemów ochrony zdrowia na świecie
2.
Zapoznanie studentów z kluczowymi zagrożeniami zdrowia publicznego i metodami przeciwdziałania im oraz ograniczania ryzyka dla społeczeństwa
3.
Kształtowanie umiejętności i postaw stałego doskonalenia zawodowego w wymiarze analizy oraz kreowania polityki zdrowotnej oraz mobilizacji społecznej na rzecz zdrowia społeczeństwa
4.
Przekazanie podstawowych informacji o funkcjonowaniu Systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego
5.
Zapoznanie studentów z podstawowymi zasadami prawnymi i organizacyjnymi w zakresie pobierania i przeszczepiania narządów w Polsce (przepisy prawne, instytucje koordynujące i nadzorujące) oraz zasadami finansowania procedur transplantacyjnych i ich dokumentowania (rejestry transplantacyjne). Wprowadzenie do zagadnień społecznych i etycznych w medycynie transplantacyjnej, w tym kwestie handlu narządami.
4. EFEKTY UCZENIA SIĘ
Efekty kształcenia - wiedza
ZP2.W.01 - Posiada pogłębioną wiedzę z obszaru zagrożenia zdrowia ludności związanych z czynnikami ryzyka – behawioralnymi, metabolicznymi i środowiskowymi. ZP2.W.04 - Wykazuje wiedzę w zakresie organizacji i finansowania systemów zdrowia publicznego oraz ochrony zdrowia w Polsce i na świecie. ZP2.W.08 - Zna zasady tworzenia i realizowania strategii zdrowia publicznego, polityki zdrowotnej i społecznej na poziomie lokalnym, samorządowym, krajowych i europejskim. ZP2.W.10 - Zna i rozumie sposoby definiowania, koncepcje teoretycznych i modele zdrowia, choroby oraz niepełnosprawności. ZP2.W.12 - Zna i rozumie zadania i rolę zintegrowanych systemów zarządzania w sytuacjach kryzysowych i zagrożeniach zdrowia publicznego. ZP2.W.15 - Rozumie wzajemne relacje między procesem politycznym i efektywnym działaniem na rzecz zdrowia. ZP2.W.20 - Zna i rozumie główne trendy i projekty w zdrowiu publicznym i promocji zdrowia w kontekście lokalnym, krajowym oraz w szerszej, europejskiej i światowej perspektywie.
Efekty kształcenia - umiejętności
ZP2.U.08 - Samodzielnie identyfikuje problemy i samodzielnie formułuje sposoby ich rozwiązywania. ZP2.U.10 - Opisuje i dyskutuje główne strategie zdrowotne wybranych krajów europejskich oraz strategie zdrowia publicznego organizacji międzynarodowych. ZP2.U.19 - Prawidłowo dobiera i wykorzystuje narzędzia informatyczne wykorzystywane w zdrowiu publicznym.
Efekty kształcenia - kompetencje
ZP2.K.01 - Zna poziom swoich kompetencji i jest gotów do korzystania z pomocy ekspertów, współpracuje w zespole interdyscyplinarnym, zgodnie z zasadami etyki zawodowej i uregulowaniami prawnymi ZP2.K.02 - Przejawia zaangażowanie w promowanie funkcji zdrowia publicznego i zainteresowanie problemami polityki społecznej i zdrowotnejZP2.K.04 - Ma świadomość pełnionej roli społecznej. ZP2.K.05 - Potrafi współpracować z agencjami rządowymi, samorządowymi i organizacjami pożytku publicznego.<br> ZP2.K.08 - Docenia rolę dobrych praktyk profilaktyki psychospołecznych zagrożeń w środowisku pracy.
Zakres tematyczny
1. Funkcje zdrowia publicznego w ujęciu międzynarodowym 2. Monitorowanie sytuacji zdrowotnej - główne źródła danych 3. Systemy zdrowia publicznego na świecie - organizacja i finansowanie 4. Rola organizacji międzynarodowych w zdrowiu publicznym 5. Rola Narodowych Instytutów Zdrowia Publicznego w realizacji funkcji zdrowia publicznego na poziomie krajowym 6. Główne modele systemów ochrony zdrowia na świecie 7. Monitorowanie i zapewnienie dostępności do świadczeń zdrowotnych 8. Mechanizmy kształtowania polityki zdrowotnej na poziomie krajowym i międzynarodowym. 9. Szczepienia ochronne i badania przesiewowe jako kluczowe narzędzia zdrowia publicznego 10. Zarządzanie zagrożeniami zdrowia publicznego - pandemia, katastrofy naturalne, antybiotykooporność 11. Zdrowie w środowisku pracy 12. Otyłość jako wyzwania zdrowia publicznego o wymiarze ekonomicznym, społecznym i zdrowotnym – studium przypadku 13. Kadry w zdrowiu publicznym - model kształcenia i zadania systemowe 14. Organizacja pobierania i przeszczepiania narządów 15. Organizacja systemu ratownictwa medycznego w Polsce
5. Zajęcia
Zajęcia 1-10
Zajęcia 1.
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Funkcje zdrowia publicznego w ujęciu międzynarodowym - ZP2.W.01, ZP2.W.04, ZP2.W.08, ZP2.W.10, ZP2.W.12, ZP2.W.15, ZP2.W.20

Zajęcia 2.
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Systemy zdrowia publicznego na świecie - organizacja i finansowanie - ZP2.W.04, ZP2.W.08, ZP2.W.10, ZP2.W.12, ZP2.W.15, ZP2.W.20
Zajęcia 3.
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Główne modele systemów ochrony zdrowia na świecie - ZP2.W.04, ZP2.W.08, ZP2.W.12, ZP2.W.15, ZP2.W.20
Zajęcia 4.
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Zagadnienia organizacyjne w zakresie pobierania i przeszczepiania narządów w Polsce oraz dane statystyczne i trendy w ostatnich latach - ZP2.W.04, ZP2.W.10, ZP2.W.12. ZP2.W.20
Zajęcia 5.
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Zasady finansowania procedur transplantacyjnych i ich rozliczanie. Zagadnienia dotyczące jakości i bezpieczeństwa procedur transplantacyjnych oraz sposoby wspierania rozwoju medycyny transplantacyjnej ze szczególnym uwzględnieniem Narodowego Programu Transplantacyjnego na lata 2023-2032. - ZP2.W.04, ZP2.W.10, ZP2.W.12, ZP2.W.20
Zajęcia 6.
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Instytucje realizujące funkcje zdrowia publicznego w Polsce - ZP2.W.04, ZP2.W.08, ZP2.W.12, ZP2.W.15, ZP2.W.20
ZP2.U.08, ZP2.U.10
ZP2.K.02, ZP2.K.04, ZP2.K.05
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Rola organizacji międzynarodowych w zdrowiu publicznym - ZP2.W.04, ZP2.W.08, ZP2.W.12, ZP2.W.15, ZP2.W.20
ZP2.U.08, ZP2.U.10
ZP2.K.02, ZP2.K.04, ZP2.K.05
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Monitorowanie i zapewnienie dostępności do świadczeń zdrowotnych - ZP2.W.04, ZP2.W.08, ZP2.W.12, ZP2.W.15, ZP2.W.20
ZP2.U.08, ZP2.U.10, ZP2.U.19
ZP2.K.02, ZP2.K.04, ZP2.K.05
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Zarządzanie zagrożeniami zdrowia publicznego - pandemia, katastrofy naturalne, antybiotykooporność. - ZP2.W.12, ZP2.W.15, ZP2.W.20
ZP2.U.08, ZP2.U.10
ZP2.K.02, ZP2.K.04, ZP2.K.05
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Szczepienia ochronne i badania przesiewowe jako kluczowe narzędzia zdrowia publicznego - ZP2.W.12, ZP2.W.15, ZP2.W.20
ZP2.U.08, ZP2.U.10
ZP2.K.02, ZP2.K.04, ZP2.K.05
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Zdrowie w środowisku pracy - ZP2.W.01, ZP2.W.10, ZP2.W.20
ZP2.U.08, ZP2.U.10, ZP2.U.19
ZP2.K.01, ZP2.K.02, ZP2.K.04, ZP2.K.05, ZP2.K.08
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Mobilizacja społeczna i zwiększanie uczestnictwa w systemie ochrony zdrowia - ZP2.W.08, ZP2.W.10, ZP2.W.12, ZP2.W.15, ZP2.W.20
ZP2.U.08, ZP2.U.10, ZP2.U.19
ZP2.K.01, ZP2.K.02, ZP2.K.05
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Palenie tytoniu i spożywanie alkoholu jako główne czynniki ryzyka zdrowotnego w krajach europejskich - ZP2.W.01, ZP2.W.08, ZP2.W.10, ZP2.W.12, ZP2.W.15, ZP2.W.20
ZP2.U.08, ZP2.U.10, ZP2.U.19
ZP2.K.01, ZP2.K.02, ZP2.K.04, ZP2.K.05
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Otyłość jako wyzwanie zdrowia publicznego o wymiarze ekonomicznym, społecznym i zdrowotnym – studium przypadku - ZP2.W.01, ZP2.W.08, ZP2.W.10, ZP2.W.12, ZP2.W.15, ZP2.W.20
ZP2.U.08, ZP2.U.10, ZP2.U.19
ZP2.K.01, ZP2.K.02, ZP2.K.04, ZP2.K.05
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Kadry w zdrowiu publicznym - model kształcenia i zadania systemowe - ZP2.W.08, ZP2.W.12, ZP2.W.15, ZP2.W.20
ZP2.U.08, ZP2.U.10, ZP2.U.19
ZP2.K.01, ZP2.K.02, ZP2.K.04, ZP2.K.05
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Prawodawstwo międzynarodowe i polskie w zakresie medycyny transplantacyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem pobierania i przeszczepiania narządów - ZP2.W.04, ZP2.W.10, ZP2.W.12
ZP2.U.08, ZP2.U.10
ZP2.K.01, ZP2.K.02, ZP2.K.04, ZP2.K.05
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Zagadnienia społeczne i etyczne dotyczące pobierania i przeszczepiania narządów. Handel narządami i turystyka transplantacyjna jako zagadnienie etyczne i zagrożenie dla zdrowia publicznego - ZP2.W.04, ZP2.W.10, ZP2.W.12
ZP2.U.08, ZP2.U.10
ZP2.K.01, ZP2.K.02, ZP2.K.04, ZP2.K.05
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego – zespoły ratownictwa medycznego, szpitalne oddziały ratunkowe. - ZP2.W.04, ZP2.W.10, ZP2.W.12
ZP2.U.08, ZP2.U.10
ZP2.K.01, ZP2.K.02, ZP2.K.04, ZP2.K.05
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
System powiadamia ratunkowego. - ZP2.W.04, ZP2.W.10, ZP2.W.12
ZP2.U.08, ZP2.U.10, ZP2.U.19
ZP2.K.01, ZP2.K.02, ZP2.K.05
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Ratownik, Ratownik Medyczny, Pielęgniarka systemu, Lekarz systemu. - ZP2.W.04, ZP2.W.10, ZP2.W.12
ZP2.U.08, ZP2.U.10
ZP2.K.01, ZP2.K.02, ZP2.K.05
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Organizacja Państwowego Ratownictwa Medycznego na przykładzie województwa Mazowieckiego. - ZP2.W.04, ZP2.W.10, ZP2.W.12
ZP2.U.08, ZP2.U.10, ZP2.U.19
ZP2.K.01, ZP2.K.02, ZP2.K.05
6. LITERATURA
Obowiązkowa
Włodarczyk WC. Szkice o zdrowiu publicznym w trudnych czasach. Wyd. UJ. Kraków, 2024.
Pinkas J. (red.) Współczesne wyzwania zdrowia publicznego. Wybrane zagadnienia. Wyd. PZWL. Warszawa, 2021
Wojtczak, A. Zdrowie publiczne wyzwaniem dla systemów zdrowia XXI wieku. Wyd. PZWL. Warszawa, 2021
Golinowska S. (red.). Zdrowie publiczne. Wymiar społeczny i ekologiczny. Wyd. Naukowe Scholar. Warszawa, 2022.
Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym
Uzupełniająca
Włodarczyk WC. Juszczyk G. Zdrowie publiczne 3.0. Wnioski po pandemii Covid-19. Perspektywa globalna. Wyd. NIZP PZH-PIB. Warszawa, 2022. Do pobrania: https://profibaza.pzh.gov.pl/sites/default/files/pliki/Archiwum/1_1/zdrowie-publiczne-www.pdf
Cianciara D., Lewtak K, Gajewska M, Piotrowicz M, Urban E. Diagnoza istniejącej organizacji i funkcjonowania systemu zdrowia publicznego w Polsce – rzeczywisty sposób działania systemu. T. 2. Wyd. NIZP-PZH, 2017. Do pobrania: ttp://bazawiedzy.pzh.gov.pl/download/886/
Medycyna transplantacyjna dla pielęgniarek; red. Jarosław Czerwiński, Piotr Małkowski. PZWL 2017.
USTAWA z dnia 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych, rozdział 3 art. 33.
USTAWA z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej rozdział 2, art. 4
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 sierpnia 2019 r. w sprawie ramowych procedur obsługi zgłoszeń alarmowych i powiadomień o zdarzeniach przez dyspozytora medycznego
7. SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW UCZENIA SIĘ
Sposób 1
Symbol przedmiotowego efektu uczenia się
ZP2.W.01, ZP2.W.04, ZP2.W.08, ZP2.W.10, ZP2.W.12, ZP2.W.15, ZP2.W.20 ZP2.U.08, ZP2.U.10, ZP2.U.19 ZP2.K.01, ZP2.K.02, ZP2.K.04, ZP2.K.05, ZP2.K.08
Sposoby weryfikacji efektu uczenia się
Zaliczenie semestralne:
Opracowanie podczas zajęć seminaryjnych dokumentu typu policy brief, z wykorzystaniem czasu na samokształcenie , dla wybranego problemu zdrowia publicznego w jednym z trzech kluczowych poziomów oddziaływania.
SYSTEM: Propozycja zmian w aktualnym systemie zdrowia publicznego w Polsce.
INTERWENCJA: Podpozycja interwencji profilaktycznej ukierunkowanej na określony problem zdrowotny.
SIEDLISKO: Propozycja rozwiązań promujących zdrowie pracowników w zakładzie pracy, szkole, gminie, powiecie, województwie, etc.).
Kryterium zaliczenia
1. Diagnoza problemu 0- 5pkt
2. Precyzyjna propozycja rozwiązania 0-5 pkt.
3. Uzasadnienie propozycji na podstawie dowodów 0-5 pkt
4. Analiza SWOT propozycji 0-5 pkt.
Maksymalna liczba punktów – 20.
Do zaliczenia semestralnego konieczne jest uzyskanie co najmniej 3 pkt w każdym z czterech obszarów oceny oraz łącznie co najmniej 12 pkt.
Sposób 2
Symbol przedmiotowego efektu uczenia się
ZP2.W.01, ZP2.W.04, ZP2.W.08, ZP2.W.10, ZP2.W.12, ZP2.W.15, ZP2.W.20 ZP2.U.08, ZP2.U.10, ZP2.U.19 ZP2.K.01, ZP2.K.02, ZP2.K.04, ZP2.K.05, ZP2.K.08
Sposoby weryfikacji efektu uczenia się
Egzamin końcowy – test jednokrotnego wyboru złożony z 60 pytań (jedno pytanie testowe do jednej godziny dydaktycznej z udziałem nauczyciela akademickiego)
Kryterium zaliczenia
90–100% – bardzo dobry,
80–89% – ponad dobry,
70–79% – dobry,
60–69% – dość dobry,
50–59% – dostateczny,
<50% – niedostateczny.
Sposób 3
Sposób 4
Sposób 5
8. INFORMACJE DODATKOWE
(informacje istotne z punktu widzenia nauczyciele niezawarte w pozostałej części sylabusa, np. czy przedmiot jest powiązany z badaniami naukowymi, szczegółowy opis egzaminu, informacje o kole naukowym)
Data aktualizacji treści

Prawa majątkowe, w tym autorskie, do sylabusa przysługują WUM. Sylabus może być wykorzystywany dla celów związanych z kształceniem na studiach odbywanych w WUM. Korzystanie z sylabusa w innych celach wymaga zgody WUM.