Nauka o człowieku

1. METRYCZKA
Rok akademicki
2023/2024
Wydział
Nauk o Zdrowiu
Kierunek studiów
Zdrowie Publiczne
Dyscyplina wiodąca
Nauki o zdrowiu
Profil studiów
ogólnoakademicki
Poziom kształcenia
I stopnia
Forma studiów
stacjonarne
Typ modułu/przedmiotu
obowiązkowy
Forma weryfikacji efektów uczenia się
zaliczenie
Jednostka/jednostki prowadząca/e
Zakład Biofizyki, Fizjologii i Patofizjologii
Kod jednostki
NZME
Kierownik jednostki/kierownicy jednostek
Prof. dr hab. n. med. Dariusz Szukiewicz
Koordynator przedmiotu
Dr n. biol. Edyta Wróbel
Adres mailowy koordynatora przedmiotu
edyta.wrobel@wum.edu.pl
Osoba odpowiedzialna za sylabus
Dr n. biol. Edyta Wróbel
tel. (22) 628-63-34
Prowadzący zajęcia
Prof. dr hab. n. med. Dariusz Szukiewicz
Dr n. biol. Edyta Wróbel
Dr n. biol. Paweł Kowalczyk


2. INFORMACJE PODSTAWOWE
Rok studiów
I rok
Semestr studiów
I semestr
Suma godzin
75
Liczba punktów ECTS
3
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim
wykład
Liczba godzin - wykład (W)
20
Kalkulacja punktów ECTS
0,8
seminarium
Liczba godzin - seminarium (S)
20
Kalkulacja punktów ECTS
0,8
ćwiczenia
ECTS e-learning
ECTS zajęcia praktyczne
ECTS praktyka zawodowa
Samodzielna praca studenta
ECTS Przygotowanie do zajęć
ECTS Przygotowanie dokumentacji
Liczba godzin - Przygotowanie do zajęć i zaliczeń
35
Kalkulacja punktów ECTS
1,4
Kształcenie bez nauczyciela
3. CELE KSZTAŁCENIA
1.
Zapoznanie studentów z zagadnieniami z dziedziny fizjologii i patofizjologii człowieka
2.
Poznanie i zrozumienie wzajemnych powiązań pomiędzy poszczególnymi układami i narządami, oraz ocena sprawności układów i narządów człowieka
3.
Nabycie wiedzy teoretycznej z zakresu wykonywania podstawowych metod badawczych stosowanych w medycynie klinicznej, jak również działania sprzętu wykorzystywanego do przeprowadzenia badań (np. spirometr, elektrokardiograf, ciśnieniomierz naramienny)
4.
Umiejętność opanowania zagadnienia treści kształcenia i przedstawienie w postaci referatu, używając słownictwa biologiczno-medycznego, na poziomie akademickim
5.
Zrozumienie mechanizmów powstawania chorób, opanowanie stanu wiedzy związanej z przebiegiem, objawami, powikłaniami i leczeniem wybranych zespołów bólowych i chorób cywilizacyjnych.
4. EFEKTY UCZENIA SIĘ
Wiedzy – Absolwent zna i rozumie:
1.
Wiedza - numer efektu uczenia sie
EK_ZP1_W01
Wiedza - efekty w zakresie
Opisuje procesy biologiczne zachodzące w organizmie człowieka, a także budowę i czynności poszczególnych układów i narządów w zdrowym i chorym organizmie
2.
Wiedza - numer efektu uczenia sie
EK_ZP1_W02
Wiedza - efekty w zakresie
Posiada ogólną wiedzę na temat etiopatogenezy, diagnostyki i metod leczenia wybranych chorób, zwłaszcza o znaczeniu społecznym
3.
Wiedza - numer efektu uczenia sie
EK_ZP1_W03
Wiedza - efekty w zakresie
Definiuje podstawowe pojęcia opisujące stan zdrowia populacji
4.
Wiedza - numer efektu uczenia sie
EK_ZP1_W05
Wiedza - efekty w zakresie
Definiuje wpływ czynników behawioralnych i środowiskowych na stan zdrowia
5.
6.
Umiejętności – Absolwent potrafi:
1.
Umiejęstności - numer efektu uczenia sie
EK_ZP1_U09
Umiejętności - efekty w zakresie
Formułuje własne wnioski w oparciu o wiedzę teoretyczną
2.
Umiejęstności - numer efektu uczenia się
EK_ZP1_U14
Umiejętności - efekty w zakresie
Wyraża swoją wiedzę pisemnie i ustnie (np. poprzez przeprowadzenie prezentacji) na poziomie akademickim
3.
4.
5.
6.
Kompetencji społecznych – Absolwent jest gotów do:
1.
Kompetencje społeczne - numer efektu uczenia sie
EK_ZP1_K02
Kompetencje społeczne - efekty w zakresie
Rozpoznaje problemy, które są poza zakresem jej/jego kompetencji i wie, do kogo zwrócić się o pomoc, z uwzględnieniem umiejętności współpracy zespole interdyscyplinarnym
2.
3.
4.
5.
6
5. Zajęcia
Zajęcia 1-10
Zajęcia 1.
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Podstawy czynności i elektrofizjologii komórki nerwowej. Przewodnictwo nerwowe (potencjał spoczynkowy i czynnościowy). Typy włókien nerwowych i ich czynność. Rodzaje synaps.
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_K02
Zajęcia 2.
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Budowa i organizacja tkanki mięśniowej. Mechanizm pobudzenia mięśni szkieletowych, mięśnia sercowego i mięśni gładkich. Regulacja siły skurczu mięśni.
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_K02
Zajęcia 3.
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Mechanizm skurczu mięśni szkieletowych, mięśnia serowego i mięśni gładkich. Źródła energii i metabolizm. Komórki progenitorowe mięśni szkieletowych.
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_K02
Zajęcia 4.
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Fizjologiczna czynność wątroby. Drogi żółciowe i funkcja żółci, znaczenie krążenia jelitowo-wątrobowego. Detoksykacyjna funkcja wątroby.
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_K02
Zajęcia 5.
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Hormonalna kontrola gospodarki wapniowej i fosforanowej organizmu. Fizjologia kości.
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_K02
Zajęcia 6.
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Anatomiczny układ nerwowy. Transmitery i efektory układu anatomicznego.
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_K02
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Budowa ośrodkowego układu nerwowego. Czynność bioelektryczna mózgu. Organizacja ruchów dowolnych, móżdżek, jądra postawy mózgu.
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_K02
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Podstawy endokrynologii i regulacji hormonalnej, oś podwzgórze-przysadka-nadnaercza.
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_K02
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Pojęcie alergii. Mechanizm powstawania nadwrażliwości immunologicznej. Biologiczne podstawy transplantologii.
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_K02
Forma zajęć
Wykład
Treści programowe
Krążenie wieńcowe. Choroba niedokrwienna serca. Zawał.
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_K02
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Wstęp do fizjologii z elementami patofizjologii człowieka
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_W03
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Fizjologia oddychania
(budowa i czynność płuc, mechanika oddychania (mechanizm wdechu i wydechu), pojemność płuc, mięśnie oddechowe, surfaktant, wymiana gazowa w płucach (dyfuzja przez błonę pęcherzykowo-włośniczkową, przestrzeń martwa i nierównomierna wentylacja), właściwości gazów, krążenie płucne, transport tlenu (reakcja hemoglobiny z tlenem, mioglobina, krzywa dysocjacji), transport dwutlenku węgla, nerwowa kontrola oddychania, chemiczna kontrola oddychania (reakcje oddechowe na brak tlenu i na dwutlenek węgla), badanie spirometryczne – jego przebieg, charakterystyka parametrów spirometrycznych i ich znaczenie)
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_W02 EK_ZP1_W03 EK_ZP1_W05 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_U14 EK_ZP1_K02
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Fizjologia wysiłku fizycznego
(pojęcia wysiłku fizycznego, rodzaje i charakterystyka wysiłków fizycznych, charakterystyka wysiłków statycznych i dynamicznych, zmiany dystrybucji krwi w narządach i tkankach podczas wysiłku maksymalnego, zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen, wpływ wysiłku na układ krążenia, charakterystyka zmian częstości skurczów serca i ciśnienie tętniczego krwi podczas wysiłku statycznego i dynamicznego, zmiany przepływu wieńcowego podczas wysiłku dynamicznego, wpływ wysiłku fizycznego na układ oddechowy, hipoksja, hiperkapnia i hipokapnia, terapia tlenem, zmęczenie mięśni szkieletowych, testy wysiłkowe)
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_W02 EK_ZP1_W03 EK_ZP1_W05 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_U14 EK_ZP1_K02
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Pochodzenie skurczów serca i jego czynność elektryczna
(budowa anatomiczna serca, pochodzenie i rozprzestrzenianie się pobudzenia w sercu – układ bodźco-przewodzący serca, potencjał czynnościowy miocytów serca, podstawy elektrokardiografii – EKG, metody rejestracji EKG, elektrokardiogram i znaczenie jego poszczególnych załamków i odcinków, zaburzenia rytmu serca, wektor i oś eklektyczna serca, zapis elektrokardiograficzny w różnych chorobach serca i układu krążenia, inwazyjne i nie inwazyjne metody badania układu krążenia)
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_W02 EK_ZP1_W03 EK_ZP1_W05 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_U14 EK_ZP1_K02
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Podstawy hemodynamki. Regulacja przepływu w wybranych obszarach naczyniowych
(charakterystyka tętnic i tętniczek, naczyń włosowatych, żył i żyłek oraz naczyń chłonnych, zespolenia tętniczo-żylne, śródbłonek i mięśnie gładkie naczyń, angiogeneza, podstawy biofizyczne – przepływ, ciśnienie i opór, metody pomiaru przepływu krwi - metoda Dopplera, zastosowanie praw fizyki do oceny przepływu w naczyniach krwionośnych, przepływ laminarny, prędkość przepływu krwi w tętnicach, naczynia oporowe i pojemnościowe, krążenie w tętnicach i tętniczkach, krążenie chłonki i objętość płynu tkankowego, krążenie żylne, pomiar ciśnienia tętniczego i żylnego krwi)
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_W02 EK_ZP1_W03 EK_ZP1_W05 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_U14 EK_ZP1_K02
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Regulacja glikemii (metabolizm węglowodanów)
(budowa komórek wysp trzustkowych, budowa biosynteza i wydzielanie insuliny, mechanizm i efekty działania insuliny, receptory insuliny, transportery glukozy, następstwa niedoboru i nadmiaru insuliny, regulacja wydzielania insuliny, mechanizm działania glukagonu, charakterystyka innych hormonów wysp trzustkowych, wpływ innych hormonów i wysiłku fizycznego na metabolizm węglowodanów, hipo- i hiperglikemia, cukrzyca typu I i II, charakterystyka powikłań cukrzycowych)
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_W02 EK_ZP1_W03 EK_ZP1_W05 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_U14 EK_ZP1_K02
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Mechanizm powstawania bólu
(pojęcie bólu i zjawiska nocycepcji, charakterystyka receptorów bólowych – nocyceptorów, bodźce działające na nocyceptory, mechanizm powstawania bólu, mediatory bólowe i ich działanie, drogi przewodzenia impulsacji bólowej, porównanie przewodzenie bólu ostrego i bólu przewlekłego, budowa i funkcja włókien nerwowych przewodzących ból (A delta i C), percepcja podkorowa i odczucie bólu, reprezentacja korowa, modulacja przekaźnictwa bodźców bólowych (komórki „on” i komórki „off”, teoria bramki kontrolnej Melzack’a i Wall’a)
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_W02 EK_ZP1_W03 EK_ZP1_W05 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_U14 EK_ZP1_K02
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Kontrola postawy i ruchów ciała. Odruchy. Badanie nerurologiczne
(korowe pola ruchowe, kora przedruchowa, jądra podstawy mózgu, układy regulujące postawę ciała, integracja w rdzeniu kręgowym, móżdżek – jego budowa i funkcja, mechanizm powstawania ruchu dowolnego, łuk odruchowy i odruchy – monosynaptyczne, polisynaptyczne, rdzeniowe, bezwarunkowe i warunkowe, odruchy u noworodków, ogólne właściwości odruchów, elementy badania neurologicznego, kliniczne obawy uszkodzenia struktur ośrodkowego układu nerwowego – górnego neuronu motorycznego, jader podkorowych mózgu i móżdżku, badanie nerwów czaszkowych, objawy oponowe, badanie aparatu ruchu – ruchy czynne i siła mięśniowa, odruch Babińskiego )
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_W02 EK_ZP1_W03 EK_ZP1_W05 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_U14 EK_ZP1_K02
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Fizjologia układu krwiotwórczego oraz krwi
(szpik kostny, komórki progenitorowe i charakterystyka komórek macierzystych szpiku, rozwój różnych elementów upostaciowanych krwi pochodzących ze szpiku kostnego, charakterystyka komórek morfotycznych krwi, wartości prawidłowe elementów krwi człowieka, białka osocza, właściwości hemoglobiny, hemoglobina płodowa, synteza hemoglobiny, hemostaza, grupy krwi, mechanizm krzepnięcia)
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_W02 EK_ZP1_W03 EK_ZP1_W05 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_U14 EK_ZP1_K02
Forma zajęć
Seminarium
Treści programowe
Powstawanie impulsów w narządach zmysłów. Charakterystyka i rodzaje receptorów
(charakterystyka oraz rodzaje receptorów, bodziec adekwatny i nieadekwatny, zjawisko adaptacji, powstawanie impulsów w różnych nerwach, „kodowanie” informacji czuciowej, czucie skórne, głębokie i trzewne, inne rodzaje czucia, zmysł wzroku i procesy związane z widzeniem, zmysł słuchu i równowagi, węch i smak – narządy receptorowe i drogi czuciowe, badanie narządów zmysłów)
Efekty uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_W02 EK_ZP1_W03 EK_ZP1_W05 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_U14 EK_ZP1_K02
6. LITERATURA
Obowiązkowa
1. Wróbel. E., Kurs fizjologii doświadczalnej. Podręcznik dla studentów wydziałów nauki o zdrowiu i fizjoterapii. Wydanie trzecie
poprawione i uzupełnione. Oficyna wydawnicza WUM, 2015
2. Badowska-Kozakiewicz A.M., Patofizjologia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2013, wyd. 1
3. Ganong William F., Fizjologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, wyd. 1
4. Kraus H., Gibas-Dorna M. Fizjologia człowieka. Podstawy. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2021, wyd. 1
Uzupełniająca
1. Górski J., Fizjologia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010, wyd. 1
2. Czarkowska-Pączek B., Przybylski J., Zarys fizjologii wysiłku fizycznego. Elsevier Urban&Partner, 2006
3. Jaskólski A., Jaskólska A., Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego. AWF Wrocław, 2006, wyd. 3
7. SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW UCZENIA SIĘ
Sposób 1
Symbol przedmiotowego efektu uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_K02
Sposoby weryfikacji efektu uczenia się
Opanowanie materiału omawianego na wykładach
Kryterium zaliczenia
Uczestnictwo na wykładach. Zaliczenie testu końcowego (próg zaliczeniowy - 60% poprawnych odpowiedzi).
Sposób 2
Symbol przedmiotowego efektu uczenia się
EK_ZP1_W01 EK_ZP1_W02 EK_ZP1_W03 EK_ZP1_W05 EK_ZP1_U09 EK_ZP1_U14 EK_ZP1_K02
Sposoby weryfikacji efektu uczenia się
Referat w postaci prezentacji multimedialnej i opanowanie treści kształcenia seminariów
Kryterium zaliczenia
Uzyskanie przynajmniej 3 z 5 punktów za prezentację referatu dotyczącego jednego z wybranych tematów treści kształcenia oraz zaliczenie testu końcowego (próg zaliczeniowy -60% poprawnych odpowiedzi).
Sposób 3
Sposób 4
Sposób 5
8. INFORMACJE DODATKOWE
(informacje istotne z punktu widzenia nauczyciele niezawarte w pozostałej części sylabusa, np. czy przedmiot jest powiązany z badaniami naukowymi, szczegółowy opis egzaminu, informacje o kole naukowym)
Informacje dodatkowe
Szczegółowy plan wykładów i seminariów znajduje się na stronie zakładu: https://biofizyka.wum.edu.pl/ oraz na tablicy zawieszonej przed zakładem.
Test końcowy obejmuje treści kształcenia omawiane na wykładach oraz seminariach. Zaliczenie końcowe w formie testowej (test wielokrotnego wyboru (Multiple choice questions, MCQ), składać się będzie z 20 pytań. Uzyskanie 3 pkt. z prezentacji multimedialnej, to dodatkowy 1 punkt doliczony do zaliczenia końcowego, 4 pkt. – 2 dodatkowe punkty, 5 pkt. – 3 dodatkowe punkty. Studentom przysługują dwa terminy zaliczenia przedmiotu (termin pierwszy i drugi poprawkowy).

Prawa majątkowe, w tym autorskie, do sylabusa przysługują WUM. Sylabus może być wykorzystywany dla celów związanych z kształceniem na studiach odbywanych w WUM. Korzystanie z sylabusa w innych celach wymaga zgody WUM.